۸- مدیای ماسک‌های تنفسی حاوی نانوالیاف
ذرات معلق در هوا اندازه‌هاي مختلفي دارند، آسيب‌رساني اين ذرات صرف نظر از ماهيت
شيميايي آن‌ها با اندازه آن‌ها ارتباط دارد، لذا با توجه به پیشرفت صنعت در حوزه
فناوری نانو و صنعتی شدن روزافزون شهرها در کشور، افزایش آلودگی هوا و بیماری‌های واگیردار
معضلی است که روزبه‌روز بیشتر باید به آن توجه کرد. در نتیجه استفاده از فیلترهای هوای
رایج در بازار اثر زیادی در پیشگیری ورود این دسته ذرات به سامانه دستگاه‌هایی مانند
خودرو‌ها، توربین‌های گازی، وسایل محافظت شخصی همانند ماسک تنفسی، جمع‌کننده‌های غبار
ندارند، در نتیجه بهتر است در این دستگاه‌ها از فیلترهایی با قابلیت فیلتراسیون بالاتر
استفاده شود.
در سال‌های اخیر، مدیای فیلتر هوا حاوی نانوالیاف به شکل گسترده‌ای در صنایع مختلف
مورد استفاده قرار گرفته است. در نتیجه، استفاده از فیلترهای حاوی نانوالیاف به‌عنوان
یکی از روش‌های فیلتراسیون با بازدهی بالا (اولیه و نهایی)، افت فشار پایین، قابلیت
تمیز شوندگی، اقتصادی بودن و بهبود تبدیل انرژی در موتورهای احتراقی و کمپرسورها متداول
شده است. مدیای فیلتر هوا حاوی نانوالیاف معمولا با پوشش دادن یک یا چند نوع نانوالیاف
پلیمری (بسپاری) بر سطح منسوج بی‌بافت دارای تخلخل تولید می‌شود.
با توجه به افزایش استفاده از نانوالیاف در فیلترهای صنایع مختلف، الزامات جدیدی را
باید برای تولید مدیای فیلتر هوا حاوی نانوالیاف رعایت کرد به همین جهت استاندارد بین‌‌المللی
توسط محققان ایرانی تدوین، نهایی و تصویب شده است.
ISO/ TS 21237 Nanotechnologies –Air filter media containing polymeric nanofibres;
Specification of characteristics and measurement methods
مدیای ماسک نقش بسیار مهمی در عملکرد و راندمان گونه‌های مختلفی از ماسک بازی می‌کند.
به همین دلیل، اکثر مدیاهای ماسک‌ها از منسوجات بی‌بافت جهت جدایش ذرات استفاده می‌کنند.
در سال‌های اخیر، مدیای ماسک حاوی نانوالیاف (شکل ۵) به شکل گسترده‌ای مورد استفاده
قرار گرفته است. در‌نتیجه، استفاده از ماسک‌های حاوی نانوالیاف به عنوان یکی از روش‌های
فیلتراسیون با راندمان بالا و افت فشار پایین متداول شده است.
شکل ۵- تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی که نانوالیاف روی بستر پارچه‌ای مشخص است
در شکل ۶ و ۷ لایه‌های ماسک تنفسی حاوی نانوالیاف نشان داده شده است.
شکل ۶- شمکاتیک لایه‌های ماسک تنفسی حاوی نانوالیاف
شکل ۷- لایه‌های ماسک تنفسی حاوی نانوالیاف
مزایای استفاده از نانوالیاف در فیلتراسیون ذرات معلق هوا و ماسک:
۱- افزایش قابل توجه کارایی فیلتر.
۲- عدم افزایش افت فشار (یا عدم کاهش تنفس پذیری).
۳- طول عمر زیاد فیلتر و ماسک.
هشدار: در برخی موارد اسپری کردن ذرات نانو روی ماسک تنفسی نیز به معنای ماسک‌های نانویی
قلمداد می‌شود که این مورد به هیچ عنوان توسط استانداردها و مراجع ذی‌ربط مورد تایید
نمی‌باشد.